Specifieke fobieën

Angst is een natuurlijke menselijke emotie die je waarschuwt wanneer je je bedreigd voelt of in gevaar bent. Voor sommige mensen kan angst echter heel intensief worden, groter zijn  dan nodig is of het gevaar wat er daadwerkelijk speelt.

Wat is een specifieke fobie

Een specifieke fobie is een bepaald soort angststoornis. Wanneer je een specifieke fobie hebt, ben je erg angstig voor een bepaalde situatie, een activiteit, een ding of dier. 

Je angst heeft meer lading dan het gevaar dat er daadwerkelijk is. 

Wat een specifieke fobie onderscheidt van andere angststoornissen is de specifieke reden van de angst. In plaats van dat je je zorgen maakt of angst hebt over iets algemeen, is je specifieke fobie gericht op een specifieke trigger. 

Deze triggers kunnen van alles zijn; 

  • Vliegangst
  • Pleinvrees: angst voor open ruimtes of drukke plaatsen
  • Smetvrees: angst voor vuil of bacteriën
  • Bang voor insecten (of kleine kruipende dieren)
  • Angst voor spinnen
  • Angst voor water: zoals zwemmen in diep water
  • Angst voor overgeven (of misselijkheid)
  • Angst voor clowns
  • Hoogtevrees
  • Rijangst (Rijden op de snelweg)
  • Claustrofobie: Een intense angst voor kleine ruimtes of het gevoel van opgesloten te zijn.

Hoe vaak komt het voor

In Nederland komt ongeveer 7-9% van de bevolking op enig moment in hun leven in aanraking met een specifieke fobie. Deze fobieën kunnen op elke leeftijd beginnen, maar beginnen meestal in de kindertijd of adolescentie.

Kenmerken van een specifieke fobie

Wanneer jij geconfronteerd wordt met jouw trigger kun je last hebben van intense angst. 

Je hebt een fobie wanneer je voldoet aan de volgende punten 

  • Intensiteit van de angst: 

Je hebt een buitensporige, onredelijke angst wanneer je wordt geconfronteerd met je specifieke trigger. Deze angst kan veel sterker zijn dan de daadwerkelijke dreiging die de trigger vormt.

  • Aanhoudendheid: 

De angst die het oproept is hardnekkig en moeilijk te beheersen, zelfs als je beseft dat er niets is om angstig voor te zijn. 

  • Vermijdingsgedrag: 

Je hebt last van vermijdingsgedrag om je angst te ontlopen. Je kunt situaties vermijden waarin je mogelijk wordt geconfronteerd met je trigger.

  • Fysieke reacties: 

Wanneer je geconfronteerd wordt met je specifieke trigger, kun je last hebben van lichamelijke reacties.

De fysieke reacties kunnen wisselen per persoon en per fobie. Enkele veelvoorkomende symptomen zijn onder meer:

  • Hartkloppingen of versnelde hartslag.
  • Ademhalingsproblemen of kortademigheid.
  • Zweten of klamme handen.
  • Duizeligheid of flauwvallen.
  • Trillen of beven.
  • Een gevoel van onwerkelijkheid of loskoppeling van de werkelijkheid.

Geschreven door

Tessa in ’t Veld, therapeutisch hulpverlener.

Tessa heeft 20 jaar gewerkt als begeleider, maatschappelijk werker en casemanager in de geestelijke gezondheidszorg.
Ze heeft veel ervaring en kennis opgedaan binnen het werken in verschillende settings. Door vooral naast de cliënt te staan heeft ze veel mensenkennis opgedaan en verbinding met de medemens voorop staan. Bij Bureau Breinfijn is ze gericht op angst, paniek en (chronische) stress klachten.

Oorzaken van fobieën, waar komt het vandaan?

Angst kan verschillende oorzaken hebben; je kunt het meegekregen hebben van je ouders (genen), na een traumatische ervaring mee maken of zien gebeuren, informatie van anderen of uit de media (bv na een natuurramp of geweldsdelict) en de omgeving waarin je bent opgegroeid kan van invloed zijn. Het is vaak een combinatie van biologische, psychologische en omgevingsfactoren waardoor een fobie ontstaat.

Behandeling van een specifieke fobie

Wanneer je een specifieke fobie hebt, zal het niet zomaar verdwijnen wanneer je er niets mee doet. Je kunt natuurlijk altijd dingen ondernemen om de spanning te verminderen (wandelen, ademhalingsoefeningen, yoga etc.). Die zullen je op dat moment helpen om uit de overspoeling te komen en je weer wat kalmer te voelen. 

Wees er alert op dat dit een korte termijn strategie is en je hiermee niets doet aan de oorzaak; de kern van je klachten. Wanneer je hiermee aan de slag gaat, ben je bezig om echt te werken aan een lange termijn oplossing om je klachten en de lading van je angsten te verminderen..

– Erkennen van je angst en hiermee aan de slag willen gaan. 

– Lading van je angst verminderen

Wanneer je een specifieke fobie hebt is de angst vaak groter dan het daadwerkelijke gevaar dat er dreigt. Je kunt leren om de lading van je angst te verminderen waardoor het je leven minder beïnvloedt. Je kunt jezelf langzaamaan blootstellen aan je fobie en ervaren dat er niets kan gebeuren. Er zijn door eerdere ervaringen of informatie die je hebt meegekregen, clusters ontstaan in jouw onderbewustzijn die getriggerd worden wanneer je in aanraking komt met jouw fobie. Wil niet zeggen dat het ook daadwerkelijk gevaarlijk is. 

Als je specifieke fobie je dagelijks leven behoorlijk beïnvloedt, en het lukt niet om hier zelf mee aan de slag te gaan, zoek dan professionele hulp;

Bij Bureau Breinfijn helpen we je graag verder om je klachten en de lading van je fobie te verminderen.
Met het Breinfijn programma leer je hoe je voor de lange termijn je angst los kunt laten, minder overspoeling voelt van angst en/of paniek en een gevoel krijgt van rust en overzicht. Je gaat dus leren om jouw specifieke angst bij de kern aan te pakken (waar ben je bang voor) en leert vaardigheden aan waar je baat bij hebt voor de rest van je leven.

Als jij je leven niet meer wil laten leiden door je fobie, volg dan het Breinfijn programma van Bureau Breinfijn.