Burn-out in je studentenleven: als alles tegelijk moet

Signalen en klachten bij studenten met een burn-out

Misschien dacht je in je eerste semester nog: dit hoort er gewoon bij, iedereen is moe. 

Maar als je lichaam al bij het opstaan moe is, weet je dat er iets niet klopt. Of wanneer je de zinnen uit je studieboek steeds opnieuw moet lezen omdat ze niet blijven hangen, wordt het duidelijker. En als je na een rustig weekend – zonder feestje – op maandag nog steeds geen verschil merkt, dan weet je dat er meer aan de hand is. 

Wat we vaak zien en horen is: 

• Lichamelijk: aanhoudende vermoeidheid, hoofdpijn, gespannen schouders of slaapproblemen.
• Mentaal: piekeren, moeite met concentreren, neerslachtigheid of het gevoel leeg te zijn.
• Gedrag: vaker lessen overslaan, uitstelgedrag, terugtrekken uit sociale contacten, of juist te veel blijven doorgaan omdat stoppen eng voelt. 

Veel studenten vinden dat ze het allemaal maar moeten kunnen. Doorzetten, nog even volhouden, het hoort er toch bij? 

Juist daardoor is het risico groot dat je pas hulp zoekt wanneer je echt op bent. Leeg, uitgeput en niets meer lukt. 

Herstellen van een burn-out tijdens je studie

Herstel begint vaak met kleine stappen. Eerst weer voelen wat je nodig hebt. Op tijd stoppen, ook als dat lastig is. En jezelf toestaan dat het niet altijd lukt.  

Net als zwemmen, voetballen of iets wat je niet meteen goed onder de knie hebt. Iedereen kan tegen een bal schoppen op het veld, maar het samenspel, de communicatie en het oefenen maken je tot een betere speler. Deze inzet is geen kwestie van presteren, maar van groeien. 

Net als bij je lijf: het duurt even voordat je doorhebt wie je bent en wat je aankunt. Dat is een proces dat zich je hele leven blijft herhalen. Je groeit als persoon, soms val je, als je maar weer opstaat. En net als op het veld: soms helpt iemand je overeind en vraagt: gaat alles wel goed met je? Wees dan eerlijk, vooral naar jezelf toe.

Hieronder vind je handvatten en inzichten die je kunnen helpen om die eerste stappen richting herstel te zetten.  

Herstellen van binnenuit: wie ben jij, wat wil je en wat geeft jou energie 

Tijdens het herstel gaat het niet alleen om rust nemen, maar ook om weer te ontdekken wie jij bent. Wat wil je? Wat geeft jou energie en wat juist niet? Probeer dat eens bij te houden in een boekje of op je telefoon. Door stil te staan bij wat spanning geeft of juist ontspant, leer je beter begrijpen wat stress met je lichaam en hoofd doet. 
Dat bewustzijn is vaak de eerste stap: als je weet waardoor jouw stress toeneemt, herken je sneller wanneer het te veel wordt. En kun je eerder stoppen, voordat je opnieuw over je grenzen gaat. 

In de begeleiding bij Breinfijn leer je niet om klachten weg te duwen, maar om ze te begrijpen. Je leert stoppen met vechten tegen wat je voelt. Vanuit een gevoel van veiligheid komt je zenuwstelsel langzaam weer tot rust. Door stap voor stap te oefenen met anders reageren, juist in kleine momenten, ontstaat er ruimte om milder met jezelf om te gaan. Je hoeft niet altijd alles te kunnen of te doen. Soms betekent herstel ook: stoppen met streng zijn voor jezelf, en leren dat goed genoeg écht genoeg is. 

Langzaam leer je ook om dingen los te laten. Denk aan de touwtjes waar je elke dag aan trekt: studie, verwachtingen, zorgen. Sommige kun je vasthouden, omdat ze binnen jouw invloed liggen. Maar de touwtjes waar je weinig aan kunt veranderen, mag je iets vieren, geef het een beetje ruimte. Dat is geen opgeven, maar leren vertrouwen dat niet alles van jou hoeft te komen.

Lees meer over de behandeling van burn-out. 

Wat kun je zelf al doen?

Misschien voelt het als open deuren, maar het werkt echt: kleine dingen kunnen veel verschil maken. 

Slaap genoeg. Neem pauzes, ook als je het druk hebt. Zoek vrienden op, ga naar buiten, lach, ontspan. Iets wat even níet met studeren te maken heeft. 

En als het echt niet meer gaat: blijf er niet alleen mee rondlopen. Praat met iemand die je vertrouwt, of zoek hulp: online, bij een studentenpsycholoog of bij je huisarts. 

Bronnen