Heb je ooit het gevoel gehad dat je in een situatie zit waarin je jezelf niet goed kunt beheersen? Je begint te zweten, je hart gaat tekeer, en je ademhaling wordt snel en oppervlakkig. Dit kan een paniekaanval zijn, en dat kan heel eng zijn. 

In dit artikel hebben we het over wat een paniekcirkel is, hoe een paniekaanval ontstaat en wat je kunt doen om de paniekcirkel te doorbreken.

Wat is de paniekcirkel?

De paniekcirkel is een vicieuze cirkel waarin angst en paniek elkaar versterken. 

Het begint meestal met een trigger, zoals stress, een enge gedachte, of een ongemakkelijke situatie. Dit kan een lichamelijke klacht veroorzaken, zoals een versnelde hartslag, zweten, trillen, duizeligheid, oorsuizen of een benauwd gevoel. Eigenlijk alles wat voelt in je lichaam wat niet fijn voor je is. 

Het is eigenlijk niets meer dan een onschuldig symptoom, maar omdat het niet fijn voelt wil je het weg hebben. Je gaat er tegen vechten, het mag er niet zijn…

Je legt de focus op je klachten, wat de angst erger maakt en waardoor je je onveilig kunt voelen. Je klachten worden erger en de symptomen nemen toe. 

In je hoofd ontstaat er een catastrofale reactie. Je denkt dat je van alles hebt en maakt het in je hoofd ontzettend groot. Je gaat piekeren en alles analyseren:

  • Hoe kom je hier vanaf? 
  • Hebben andere mensen ook deze klachten? 
  • Waarom heb ik dit?
  • Waar komt het vandaan?

Je schakelt hulp in en gaat dingen ondernemen om de klachten te verminderen. 

Dit helpt wel wat, maar de klachten komen uiteindelijk weer terug.

De focus op je klachten wordt erger en in je hoofd wordt het ontzettend groot, zo kun je paniek krijgen. Dit proces kan zich blijven herhalen, groter en groter worden en uiteindelijk leiden tot een paniekaanval. 

Hoe ontstaan paniekaanvallen?

Wanneer je in de paniekcirkel zit, het proces blijft herhalen en de paniek opstapelt, kun je een paniekaanval krijgen. 

Ze ontstaan dus als reactie op stressvolle situaties zoals examens, problemen op het werk of relatieproblemen. Een paniekaanval kan ook ontstaan als je je overweldigd voelt door bepaalde gedachten of als je bang bent voor iets specifieks, zoals vliegen, rijden op de snelweg of spreken in het openbaar. Het gaat erom hoe je met jouw reactie omgaat.

Een paniekaanval lijkt uit de lucht te vallen, maar als je terugkijkt naar hoe het is ontstaan en hoe je met je klachten bent omgegaan, zie je dat er wel signalen zijn geweest. Dat je lichaam signalen heeft afgegeven, dat je al langere tijd op het gaspedaal van je zenuwstelsel staat en dat langzaam je emmertje is volgelopen. Dit gebeurt ongemerkt in maanden, jaren en soms zelfs je leven lang.

Voor meer informatie over paniekaanvallen lees je het volgende artikel: https://www.breinfijn.nl/hoe-ga-je-om-met-angstklachten/ 

Geschreven door

Tessa in ’t Veld, therapeutisch hulpverlener.

Tessa heeft 20 jaar gewerkt als begeleider, maatschappelijk werker en casemanager in de geestelijke gezondheidszorg.
Ze heeft veel ervaring en kennis opgedaan binnen het werken in verschillende settings. Door vooral naast de cliënt te staan heeft ze veel mensenkennis opgedaan en verbinding met de medemens voorop staan. Bij Bureau Breinfijn is ze gericht op angst, paniek en (chronische) stress klachten.

Hoe kun je de paniekcirkel doorbreken?

Wanneer je in de paniekcirkel zit is het heel lastig om eruit te komen. Je klachten nemen toe, waardoor je meer angst en paniek voelt. Je klachten zullen steeds meer toenemen en je gaat je steeds machtelozer voelen. 

Een paniekaanval is dan niets meer dan een signaal van je lichaam dat het in de overleefstand staat. Je lichaam weet niet meer wat het moet doen en hoe het uit de situatie moet komen.

 

Wat je kunt doen op het moment dat je een paniekaanval hebt, zou je op dat moment kunnen helpen om wat minder paniek te ervaren. Het werkt op dat moment op de korte termijn als een quick fix, maar niet als je weer in een ander situatie bent. 

Het gaat je niet helpen op de lange termijn, je bent namelijk je symptomen aan het bestrijden.

Als je echt van je paniekaanvallen af wil komen, de paniekcirkel wil doorbreken en  verandering wil voor de lange termijn, dan zul je iets moeten doen aan de oorzaak van je klachten. Aan hoe jij met stress en spannende situaties omgaat.

 

Tijdens een overspoeling van angst en stress kun je geen nieuwe vaardigheden aanleren, dan kun je het alleen ‘uitzitten’ en lief zijn voor jezelf.

Het is juist belangrijk dat je in het dagelijks leven gaat oefenen met kleine situaties die lastig voor je zijn en je wat spanning geven. Je gaat jezelf dan vaardigheden aanleren, leren hoe jij met spanning om kan gaan. 

En als jij makkelijker leert om hier beter mee om te gaan, dan kun je ook leren dat je lichaam en brein niet meer in de overleefstand komen. 

Dat je leert omgaan met de minder leuke dingen die nu eenmaal gebeuren in je leven.

 

Wil jij vaardigheden aanleren voor de lange termijn en leren omgaan met tegenslagen in je leven? Volg dan een programma van Bureau Breinfijn en leer stap voor stap je klachten en de lading van je klachten en angsten te verminderen. 

Voor meer informatie over het No Stress of Breinfijn programma lees je de brochure